Kościół pw Świętego Stanisława BM
KOŚCIÓŁ PW ŚWIĘTEGO STANISŁAWA BM
Centralnym ośrodkiem życia parafialnego był wciąż Długoszowy kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Z czasem jednak okazał się on zbyt mały dla potrzeb parafii. Dlatego w 1911 r. z inicjatywy ówczesnego proboszcza
szczepanowskiego, ks. prałata Szczepana Kosseckiego, przystąpiono do budowy nowego kościoła parafialnego obok Długoszowej świątyni. W latach 1911-1914 powstał więc nowy kompleks, w którym stary gotycki kościół spełniać zaczął jedynie rolę bocznej nawy. Autorem takiego rozwiązania architektonicznego, jak również projektu nowego kościoła, był słynny wówczas architekt, profesor Politechniki Lwowskiej- Jan Sas-Zubrzycki.
T. Szydłowski twierdził, że w efekcie realizacji tego projektu nastąpiło “… przytłoczenie starego kościoła nową budowlą znacznych rozmiarów. Sylweta i tło zabytku uległy przez to całkowitej zatracie, choć jego korpus zasadniczy pozostał nietknięty. Nie stoi on już jednak sam dla siebie, lecz tworzy jakby niepozorną przybudówkę, dziwaczną przyczepkę nowej masywnej i rozrosłej budowli, która przyległa na całej szerokości jego ściany północnej”.
Wydaje się, że z czasem przyzwyczajono się do wprowadzonych zmian. Obecnie rzeczą naturalną jest chyba fakt, że obie budowle, a więc: gotycki kościół Długosza i nowy kościół z XX w. tworzą jedną dość zgraną całość.
Przy budowie nowego kościoła zburzono też drewnianą dzwonnicę z czasów Długosza, która stała oddzielnie naprzeciw głównego wejścia, a także rozebrano nawę boczną, dostawioną w XVII w.
Kościół wybudowany w XX w. jest w stylu neogotyckim, murowany, nie tynkowany, o charakterze bazylikowym. Od frontu wznosi się wysoka, strzelista wieża, pięciokondygnacyjna.
Budowla posiada sklepienia krzyżowo-żebrowe. Przy wejściu do zakrystii znajduje się portal kamienny z XVII w. ( z herbami Ostoja i Dębno), który został przeniesiony ze starego kościoła. Z zewnątrz świątynia ozdobiona jest bogatymi elementami architektury neogotyckiej i eklektycznej. Na wieży zawieszone są dwa dzwony: jeden z 1519 r., drugi z 1534 r. Wewnątrz, na ścianach obu kościołów jest kilka epitafiów.
Kiedy w 1914 r. ukończono budowę nowego kościoła, wybuchła I wojna światowa. 23.XI. w wyniku działań wojennych na linii Dunajca, wybuchy granatów wycofujących się wojsk austriackich wywołały pożar, który objął starą Długoszową świątynię. Nowa budowla ocalała w całości, spłonął natomiast dach i drewniany strop na Długoszowym kościele. Wypaliło się też całe zabytkowe urządzenie wnętrza: 4 barokowe ołtarze, konfesjonały, chór muzyczny i organy. Ocalały tylko przedmioty, które wcześniej oddano do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie oraz brązowa chrzcielnica , przeniesiona przed pożarem do nowego kościoła.
Gotycką świątynię odbudowano w latach 1925-27. Pracami kierował ówczesny wikariusz ks. Marcin Dybiec przy współpracy powstałego z tej okazji Komitetu Restauracyjnego. W 1924 r. nakryto prowizorycznie kościół, a w 1926 r. pokryto go “karpiówką”, odnowiono sklepienia i prezbiterium. W 1927 r. wykonano kasetonowy strop w nawie, potem zaś ponownie urządzono wnętrze.
26 maja 1930 r. nastąpiła konsekracja dobudowanego nowego kościoła, dokonana przez bpa
Komara. W latach 1959-61 wykonane zostały malowidła ścienne przez M. Makarewicza. Ołtarz główny zrobiono według projektu J. Sas- Zubrzyckiego, na wzór tryptyku. W części środkowej znajduje się obraz św. Stanisława, obok figury św. Piotra i Pawła, po bokach sceny z życia św. Stanisława, a nad głównym obrazem widnieje orzeł piastowski. Na dole, w podstawie mensy ołtarza widoczne są cztery sceny biblijne, przedstawiające składanie ofiar Bogu.
Z lewej strony, między prezbiterium a nawą główną, usytuowana jest neogotycka ambona, pochodząca z 1920 r., ozdobiona płaskorzeźbami czterech Ewangelistów. W nawie bocznej po prawej stronie (kościół Długosza) umieszczono późnobarokowy ołtarz Matki Boskiej Nieustającej pomocy (XVIII-XIX w.), przeniesiony tu z kościoła parafialnego w Bochni; natomiast w nawie bocznej po lewej stronie znajduje się neobarokowy ołtarz Serca Pana Jezusa z 1925.