CMENTARZE

Cmentarze na terenie parafii Szczepanów. Pod koniec XIX w. lub na początku XX w. z polecenia władz austriackich, wokół kościoła Św. Stanisława BM wybudowanego w 1781 r. przez Stanisława Lubomirskiego. Według ówczesnych przepisów, winien był leżeć poza wsią lub gęstą zabudową.

Cmentarz Parafialny

Cmentarze wojskowe
Cmentarz wojskowy z I wojny Światowej w Sterkowcu

Prędzej pokój przyszedł do nas, niż do was
napis na pomniku centralnym cmentarza wojskowego
DZIEKANÓW-STERKOWIEC nr 279

W czasie I wojny światowej po przełamaniu przez wojska rosyjskie obrony wojsk austrowęgierskich na linii Dunajca Sterkowiec znalazł się w samym środku walk. Było to związane z próbami utworzenia na linii rzeki Uszwicy drugiej linii obrony, oraz faktem iż wieś znajdowała się na trasie linii kolejowej Kraków – Lwów wzdłuż której toczono zacięte walki. Sterkowiec został zniszczony (spalony) przez wojska rosyjskie. Walki na linii Porąbka – Okocim – Sterkowiec trwały pięć dni – od 20 do 25 XI 1914 roku. W czasie walk zginęło około 270 żołnierzy austriackich w tym narodowości polskiej i około 400 żołnierzy rosyjskich. Część z nich spoczywa na cmentarzu wojskowym leżącym w obszarze Sterkowca (108 Austriaków z 55 i 95 pułku piechoty; 40 Rosjan. 6 mogił pojedynczych, 3 zbiorowe. Daty śmierci: 20-21 XI 1914). Znamy nazwiska tylko 24 poległych żołnierzy.

Ślady walk mimo upływu 90 lat od tamtych wydarzeń nadal można znaleźć – np. ślady linii okopów – upływ czasu oraz prowadzone prace na roli nie zatarły ich do końca…

Po zakończeniu działań wojennych na tym terenie, dowództwo armii austriacko-węgierskiej powołało do życia specjalną jednostkę (IX Oddział Grobów Wojennych w Krakowie), której zadaniem było porządkowanie pól bitewnych, oraz budowa cmentarzy wojskowych. Galicja Zachodnia została podzielona na IX okręgów cmentarnych. Sterkowiec znalazł się w obrębie okręgu VIII, który podlegał placówce w Brzesku. Kierownikiem artystycznym okręgu zajmującym się także projektowaniem cmentarzy był Austriak – Robert Motka – autor 43 projektów żołnierskich nekropolii. W trakcie prac przygotowawczych żołnierze wchodzący w skład grup ekshumacyjnych przenosili szczątki poległych do zbiorowych mogił na powstającym cmentarzu wojskowym nr 279. Miejsce na lokalizację cmentarza wybrano na skraju lasu należącego do barona Gotza. Tuż obok cmentarza przebiegała polna ścieżka, którą mieszkańcy Sterkowca chodzili do Szczepanowa. To jak wyglądało to miejsce zaraz po zakończeniu prac można wywnioskować z mapy zamieszczonej na stronie 527 w albumie autorstwa Rudolfa Brocha oraz Hansa Hauptmanna – Die Westgalizische Heldengräber wydanym w Wiedniu w 1918 roku, z archiwalnej fotografii znajdującej się w Archiwum Państwowym w Krakowie (Zdjęcie archiwalne cmentarza wojskowego nr 279 z roku 1917 ) a także relacji urodzonych tuż po zakończeniu I wojny Światowej mieszkańców Sterkowca.

Szczegółowa historia cmentarza wojskowego w Sterkowcu

Galeria zdjęć cmentarza wojskowego w Sterkowcu

Nt. cmentarzy wojennych z I wojny światowej – ich genezy, projektantów, wykonawców – można przeczytać na www.cmentarze.gorlice.net.pl.

– cmentarz wojskowy z I wojny światowej w Szczepanowie