Bazylika i Sanktuarium Fakty dotyczące Św. Stanisława BM
Fakty dotyczące Św. Stanisława BM
Św. Stanisław BM – rodak szczepanowski
Święty Stanisław Biskup i Męczennik jest patronem Polski. Jego życie oraz świadectwo jakie nim dał są wzorem do naśladowania dla wiernych.
Niniejsza strona zawiera fakty jakie udało się zgromadzić na temat Naszego Wielkiego Patrona, jego życia, sporu z królem Bolesławem Śmiałym oraz męczeńskiej śmierci. Nie wyczerpuje to oczywiście całego tematu, jednak stanowi dobre źródło informacji i platformę do dalszych poszukiwań.
Św. Stanisław – fakty historyczne
Św. Stanisław urodził się w Szczepanowie (obecnie diecezja tarnowska). Najogólniej przyjmuje się, że przyszedł na świat w 1036 r. Rodzice Stanisława nosili imiona Wielisław i Bogna, wywodzili się z ruskiej rodziny Rurykowiczów, spokrewnieni z królem Bolesławem Śmiałym. Wielisław był rycerzem, posiadał dobra ziemskie w Szczepanowie i Rabie (Rabka). Stanisław był jedynym ich dzieckiem.
Król i Biskup
Tło historyczne konfliktu pomiędzy królem Bolesławem Śmiałym-Szczodrym i biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa.
Odbudowaną w 2. połowie XI wieku państwowością polską wstrząsnął w latach 70 konflikt króla Bolesława Śmiałego-Szczodrego i biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa. Przyczyn i przebiegu dramatycznych wydarzeń, w których wyniku król stracił władzę, a biskup życie, nie da się dokładnie odtworzyć. Otacza je legenda, z króla czyniąca owładniętego szałem okrutnika, a z biskupa obrońcę praw ludzkich, współczesne zaś wypadkom kronikarskie zapiski absolutnie nie wyjaśniając tajemnic. Najbliższy wydarzeniom kronikarz Gall Anonim opisał konflikt niezwykle lakonicznie, a powstała w sto lat później opowieść Wincentego Kadłubka zawiera bardziej ówczesną legendę niż autentyczny opis zdarzeń. Wydarzenia sprzed 900 lat do dziś rozpalają emocje wśród historyków, ludzi Kościoła i miłośników przeszłości, szukających odpowiedzi na pytanie: dlaczego jeden z najwyższych dostojników w Polsce wystąpił przeciwko królowi znanemu z hojności dla duchowieństwa?
MONOLOG KRÓLA BOLESŁAWA ŚMIAŁEGO
Z problematyki badań nad sprawą św. Stanisława Mistrz Wincenty Kadłubek zapisał w II księdze swej Kroniki rzekomo wygłoszony przez Bolesława Śmiałego w momencie gdy ten po opuszczeniu Polski przybył na ziemię węgierską. W monologu tym rzuca wiele oskarżeń pod adresem św. Stanisława. Zastanawiają one od dawna historyków tej epoki, toteż niektórzy usiłują nawet wyciągnąć z treści monologu ujemne wnioski tak w odniesieniu do osoby Stanisława, jak i jego działalności w Krakowie. Monolog ów został napisany przez Kadłubka, pod koniec XII stulecia , a więc po upływie całego wieku od śmierci Bolesława Śmiałego. Trudno zatem przypuścić, by ktoś wówczas jeszcze pamiętał treść wypowiedzi króla, do tego tak specyficznej wygłoszonej daleko od ziemi ojczystej. Należy więc uznać monolog za literacką fikcję, włączoną do tekstu z powodów wiadomych autorowi Kroniki. Dla jasności dalszego wykładu przytaczam odnośny fragment w przekładzie polskim.
SPÓR O ŚWIĘTEGO STANISŁAWA
Dookoła <<sprawy Świętego Stanisława>> narosło bardzo wiele rozmaitych, sprzecznych ze sobą poglądów, a nawet – wręcz przesądów. Postać krakowskiego biskupa jest do dzisiaj kontrowersyjna. I na tym też na pewno polega jej niezwykła aktualność: mimo dziewięciu wieków, jakie dzielą nas od tragicznej śmierci męczennika, mimo w zasadzie bardzo skąpych wiadomości pozostawionych przez dawnych kronikarzy, <<sprawa Świętego Stanisława>> nadal budzi zainteresowanie, fascynuje. Są tacy, którzy bez wahania mówią o Nim: <<zdrajca>>. Ale są i tacy, którzy – jak nasz Papież, Jan Paweł II – podkreślają świętość Jego osoby i cześć, i szacunek, jakie Dlań żywią. Skąd tak wielkie rozbieżności? Spróbujmy opowiedzieć wszystko od początku…
Spór cd.
Andrzej Solak
„Plemię Kadłubka” i klan Wojciechowskiego
Biskup Stanisław występując z otwartą krytyką poczynań władcy był w oczach tego ostatniego „buntownikiem”. W tamtych czasach (i nie tylko w tamtych!) sprzeciw wobec rządzących często nazywany był „zdradą”. Przez dobrych kilka stuleci nikt jednak nie żywił wątpliwości, co do prawdziwości tradycyjnego przekazu o męczeństwie świętego biskupa.
